Sinds 1 november meet een innovatieve online sensor elke vijf minuten de concentratie ammoniak stikstof in een ligboxenstal in Haarlo. De stal huisvest de 60 melkkoeien en 12 pinken van de maatschap Prinsen. De meting is een eerste stap in de ontwikkeling van een betaalbaar systeem voor het bepalen van de emissie van stikstof uit melkveestallen. Als het systeem langdurig betrouwbaar werkt kunnen de effecten van het doorvoeren van emissie verminderende maatregelen in deze stallen relatief goedkoop worden vastgesteld. Dit opent op termijn de mogelijkheid de regionale emissie van agrarische stikstof uit stallen aantoonbaar te verminderen. Het is daarvoor de bedoeling dat ook andere Achterhoekse melkveebedrijven worden voorzien van de stikstofmeter. De stichting Biomassa en Mts Prinsen voeren het project uit in samenwerking met onder andere de Aaltense bedrijven Estede Scientific en Dorset ID. Het is onderdeel van het Nederlands-Duitse project Agro & Climate, waarin meer partners technische oplossingen op stikstofgebied ontwikkelen. Het wordt financieel mogelijk gemaakt door een subsidie in het kader van het INTERREG V-programma Deutschland-Nederland.
De belangrijkste bron van agrarische stikstof emissies is het gasvormige ammoniak dat uit dierlijke mest vrijkomt. Volgens diverse onderzoeken is meer dan de helft van de agrarische stikstof emissie terug te voeren op de melkveehouderij. Het grootste deel komt vrij in de stallen, een kleiner deel bij het uitrijden van mest. Tot voor kort kon de concentratie ammoniak in stallucht alleen met zeer specialistische, dure apparatuur en kostbare analyses worden bepaald. In de praktijk hebben melkveehouders daardoor geen inzicht in de actuele stikstof concentratie en emissie uit hun stal. “Voor de gemiddelde dierhouder was het meten van de concentratie ammoniak in de stallucht eenvoudig veel te duur,” zegt Franklin Stump van Estede Scientific, “Ons gebruikersvriendelijke systeem is wat dat betreft een doorbraak.”
Volgens Arjan Prinsen van Mts Prinsen maakt het gebrek aan inzicht het erg lastig om te investeren in maatregelen die de emissie van stikstof beperken. Daar komt bij dat dit jaar uit onderzoek van de WUR is gebleken dat relatief dure maatregelen zoals het aanbrengen van een emissiearme vloer in de stal in de praktijk niet altijd het gewenste effect heeft. Hij heeft daarom hoge verwachtingen van het meetsysteem. “Nu ik de concentratie stikstof in de stallucht nauwkeurig kan volgen kan ik ook direct zien wat voor effect een emissiebeperkende maatregel heeft ,” zegt Arjan Prinsen, “Dat kan me enorm helpen om de stikstof emissies snel en effectief te verminderen.”
Grafiek van de metingen op een punt in de stal in de periode 11-11 tot 17-11-21 (mg NH3 per m3). De sensor meet tegelijk met de concentratie NH3 (in mg/m3 en ppm) ook de luchttemperatuur en de luchtvochtigheid.